Sentyabrın 27-dən başlanan müharibə getdikcə informasiya cəbhəsində də şiddətlənməyə başlayıb. Amma əksər istifadəçilər Vikipediada Xocavənd rayonundakı Ağoğlan (Hadrud) qəsəbəsi barədə əcnəbi, xüsusilə də fransız dilində yalan məlumatlar qeyd edildiyini söyləyirlər. Azərbaycanlı istifadəçi həmin viki-məqaləni redaktə etdikdə isə Vikipedia onu qəbul etmir.

Bəs buna səbəb nədir? Əksər insanların ilkin axtarış üçün Vikipediayaya üz tutduqlarını nəzərə alsaq, bu kimi hallarla necə mübarizə aparmaq lazımdır?

Mövzu ilə bağlı TED.az-a danışan Vikipediya, Vikimənbə və Vikisitatda idarəçi olan tədqiqatçı jurnalist Araz Yaquboğlu bildirib ki, xarici Vikipedialar beynəlxalq mənbə istədikləri üçün Azərbaycandan edilən müdaxilələri geri qaytarırlar: “Ümumiyyətlə, Vikipediada hər dəyişiklik üçün beynəlxalq istinad lazımdır. Məsələn, Amerika, Almaniya, İngiltərənin saytlarından və s. Öz mənbələrimizə istinadla yazdığımız vikipedia məqaləsi xaricdə etibarlı hesab olunmur. Amma bu mövzuda həqiqətləri əks etdirən xarici mənbə olmadığı üçün dəyişiklikləri geri qaytarırlar. Digər məsələ erməniləri dəstəkləyən istifadəçilərin çox olmasıdır.  Onlar əllərindəki yalan məlumatları beynəlxalq bazalara, xarici saytlara yerləşdiriblər. Bu yalan məlumatı isə Vikipedia məqaləsində istinad kimi istifadə edirlər. Nə ingilis, nə də fransız bunun fərqinə vara bilir”.

A.Yaquboğlu öz təcrübəsini də bölüşüb. Bildirib ki, son günlər Vikipediada redaktə işi ilə daha intensiv məşğuldur: “Hansısa yüksəklik azad edilən kimi məqalə yerləşdirirəm. Amma onu azərbaycandilli kitablardan istifadə edərək yaradıram. Fransız, ukrayna, italyan dillərindəki məqalələrdə isə bizim toponimlər dəyişdirilib. Məsələn, Xocalının Xanabad kəndini ermənilərin adlandırdığı kimi yazıblar. Ukrayna vikipediası bu istiqamətdə xüsusilə seçilir. Biz isə heç olmasa bircə mötərizədə də olsa azərbaycanca adı əlavə etməyə çalışırıq. Onun nə qədər müddət qalması, aşkarlananda geri qaytarılması isə sual altındadır”.

Onun fikrincə, Mili eksiklopediya tərcümə olunaraq müxtəlif əcnəbi dillərdə elektron resurslarda yerləşdirilməlidir: “Xocalı haqqında əcnəbi saytlarda gedən həqiqəti əks etdirən məqalələrdən dəyişiklik üçün istifadə edə bilərik. Bizdə elə toponim var, haqqında axtarış verəndə internetdə məlumat çıxmır. Yalnız yazılı kitablarda var. O kitablar isə internet resurslarına otuzdurulmayıb. İngilis hansısa yolla fərqli ölkələr haqqında tapıb yazır. Amma öz ərazimiz haqqında öz dilimizdə bir cümlədən artıq məlumat tapmaq mümkün deyil. Yalnız dağlıq ərazidə, hansısa çayın kənarında yerləşdiyi qeyd edilir. Onlayn istinad bazamız olmalıdır”.

Lamiyə SÜLEYMANLI