Bir insana uyğun olmayan qrupdan qan köçürülərsə nə baş verər? Düşünmək belə istəməzsiniz!
Qan donorluğu çox vacib və həyati bir şeydir. Bəs, insan öz qan qrupundan başqa qan qrupundan qan köçürsə nə baş verir? Tibbdə səhvlər olmamalıdır, amma beynimizdə mümkün ssenarilər yaratmaq üçün bu suala cavab axtardıq.
Əminik ki, nəticə barədə düşünmək belə istəmirsiniz.
Yanlış qan qrupu verildikdə orqanizmdə ciddi fəsadlar yaranır.
Göründüyü qədər də bu vəziyyət dözüləcək bir vəziyyət deyil, insan ölüm riski altında ola bilər. Buna görə də qanköçürmə zamanı qan qruplarının və Rh faktorlarının uyğun olub olmadığını yoxlamaq çox vacibdir.
A qrupu qanı olan insan yalnız A və ya O qanından qan ala bilər. A qrupu olan bir insan AB qan qrupundan qan ala bilməz, çünki bu, uyğunsuzluq yaradır, çünki AB qan qrupunda A və B antigenləri var. B və O qrupları qan verə bilməz. O qrup qan universal donordur və digər qruplara verilə bilər, lakin O qrup qanı yalnız O qrupundan qəbul edə bilər.
Qanköçürmə üçün müvafiq testlərin aparılması ağırlaşmaların qarşısını almaq üçün çox vacibdir.
Bir insana öz qan qrupu ilə uyğun gəlməyən qan qrupu verildikdə, ciddi və həyatı üçün təhlükə yaradan fəsadlar yarana bilər. Bu vəziyyət qan uyğunsuzluğu və ya transfuziya reaksiyası adlanır. Bədənin immun sistemi verilmiş yad qan hüceyrələrini tanıyır və bu hüceyrələrə hücum edir. Bu, müxtəlif reaksiyalara və problemlərə səbəb ola bilər.
Bəs bu reaksiyalar nədir?
Hemoliz (qırmızı qan hüceyrələrinin məhv edilməsi)
Bir insana uyğun olmayan qan qrupu verilirsə, alıcının immun sistemi verilmiş qan hüceyrələrinə hücum edir və onları məhv edir. Hemolitik transfuziya reaksiyası kimi tanınan bu vəziyyət qırmızı qan hüceyrələrinin sürətlə məhvinə səbəb olur. Bu vəziyyətdə sərbəst hemoglobin sərbəst buraxılır və böyrəklər də zədələnə bilər.
Allergik reaksiyalar baş verə bilər.
Belə bir vəziyyətdə yüngül allergik reaksiyalardan ağır anafilaktik reaksiyalara qədər reaksiyalar baş verə bilər. Bu allergiya qaşınma, qızdırma və ya titrəmə ilə özünü göstərir.
Təbii ki, immun sistemi yad qan hüceyrələrini məhv etdiyi üçün bu vəziyyət qızdırma, üşümə kimi əlamətlərlə də özünü göstərir.
Damardaxili laxtalanma baş verir.
Şiddətli hemolitik reaksiya inkişaf edərsə, qanın nəzarətsiz laxtalanması baş verə bilər. Təəssüf ki, bu orqan zədələnməsinə və hətta ölümcül qanaxmaya səbəb ola bilər. Hətta böyrək çatışmazlığı kimi bir vəziyyət yarana bilər. Hemoliz zamanı sərbəst buraxılan hemoglobin böyrək borularını zədələyir və böyrək çatışmazlığına səbəb olur.
Təbii ki, yanlış qanköçürmənin ən mühüm və ən böyük problemi ölümdür. Yanlış qan qrupunun köçürülməsi çox ciddi nəticələrə səbəb olacağı üçün bu prosedur çox diqqətlə və dəqiqliklə aparılmalıdır.