“Əşi, indiki uşaqlar nə bilsineee bizim köhnə kinoları”, - deyir bəzən böyüklərimiz. “Telefon, noutbuk qoyar heç? bütün günü əllərində xarici kinoya baxırlar. Bizim vaxtımızda belə deyildi, belə şeylər yox idi, Vallah ...”, - deyə də əlavə edirlər bəzən.

Əslinə baxarsaq, elə o vaxt da  texnologiyaya maraq böyük idi. Məsələn, televizor, radio üçün o vaxtlar da cavanlar "sino" gedirmiş. Lap elə bizim uşaqlığımıza təsadüf edən bir məqamı da demək yerinə düşər – Türkiyə müğənnilərinin audio kasetləri – lent yazıları əldən-ələ gəzərdi. Biri dinləyib bitirdikdən sonra o birinə, o da başqasına ötürərdi. O vaxt da deyərdilər ki, “indikilər Mahsuna, Əmraha, nə bilim Kayahana qulaq asır. Rubabənin, Şövkətin, Rəşidin yerini gör kimlər tutur. Bu cavanların musiqi zövqü yoxdur”.

Bəlkə də, belədir. Lakin yaddan çıxardığımız başqa bir məqam var – TEXNOLOGİYA! Texnologiya bizi dəyişir, zövqlərimizi, istəklərimizi dəyişir, dünyamızı qloballaşdırır, sərhədləri aradan qaldırır, bəzən də DƏYİŞİR. Dəyişməyənlər də var – texnologiyaya olan maraq. O vaxtlı, bu vaxtlı texnologiya insanlar üçün maraqlı olub.

Gəncləri QINAQ TABLOSUNA qoyan böyüklərimiz üçün kiçik bir xatırlama kifayət etdi. “Qaynana” filmində televizordan ayrıla bilməyən Afət, “Bəyin oğurlanmasında” kamera ilə çəkilən toy, “Uşaqlığın son gecəsində” namazın vaxtını deyən radio və s.

Bunlar texnologiya sayılmır? Hə, ola bilər dünyamız indiki ilə müqayisədə bir o qədər də inkişaf etməyib. Bəs görəsən, o vaxtlar kinolarımızda başqa hansı texnoloji vasitələrdən istifadə olunub, hansı texniki avadanlıqlar nümayiş edilib.

TED.az Sizə kinolarımızda istifadə edilən bəzi texnoloji avadanlıqları təqdim edir.

“Ay Murad, bura gəl bala. O radiyonu aç görüm azan vaxtıdı namazım keçir başıua dönüm”, - bu ifadə tanış gəlirmi? Nə çox, nə az tam 51 il öncə Uşaqlığın son gecəsi filmindən... Burada radio hələ də maddi və mənəvi baxımdan çox qiymətli texniki avadanlıq idi. İndi  o avadanlığı çox güman ki, smartfonlarla əvəzləmisiniz...

“Ay nənəə, pul ver. İzahnan 3 manat, izahsız 2 manat”, -  bu ifadə də tanış gəlir eləmi? Demək ki, hələ 1969-cu illərdə “Şərikli çörək” filmi bizə kinokameranın olduğunu göstərirdi. İndi o kinokameraları cinema+, netflix əvəz edir...

“- Rəşid, məni Zərifəylə bir yerdə çək. Məni də, məni də çək, hamımızı bir yerdə çək”. Yaxşı, burda durun, qoyun arxanızdakı o təzə saray da görünsün”, - bu da uşaqlığımızın filmi olan Sehirli Xalat. O vaxtkı fotoapartlarla “love story”, klip çəkilməsə də xatirə şəkli çəkilirdi...  

Davam edək? Əlbəttə, davam etmək olar. Çünki o vaxtkı filimlərimizin sayı çoxdur, zamanına görə texniki, texnoloji avadanlıqlardan istifadə sayı da çox olub. İndi də istifadə olunur, lakin indi texnologiya sürətlə inkişaf edir. Buna görə də bu il çəkilən filimdəki texnoloji nümayişlə gələn ilki yerlə göy qədər fərqlənir.

Əslində mövzu filmlərlə əlaqəli deyildi. Məqsədimiz texnologiyaya hər zaman marağın olmasını göstərmək idi. Bu baxımdan əlbəttə ki, filimlər əvəzolunmaz vasitədir. Axı filimlər bizi göstərir...

Fidan ƏSƏD