Tutaq ki, bir gün qəfil həyatını itirdin və sirli bir telefonla geridə qaldın. Bir çox insanın beynində aşağıdakı sual rezonans doğurur: “Öləndə telefonumuzu barmaq izimizlə aça bilərlərmi?” Bu suala cavabımız həm texnoloji, həm də bioloji ölçülərdə olacaq.

Gizli fotolarınızı və mesajlarınızı silməmisinizsə, sizə bir xəbərimiz var.

Barmaq izi texnologiyasının məntiqi nədir?

Barmaq izi skanerləri müasir smartfonların təhlükəsizlik sistemlərinin əvəzsiz hissəsinə çevrilib. Barmaq izi skanerləri barmaqlarımızın ucundakı unikal nümunələri təhlil edir və hər bir şəxs üçün unikal biometrik məlumat yaradır. Telefonlarımızı açdığımız zaman bu nümunə skan edilir və əvvəllər saxlanmış məlumatlara uyğun gələrsə, cihaz açılır.

Lakin bu texnologiya təkcə barmaq izinin nümunəsindən asılı deyil. Skanerlər dərinin səthində elektrik aktivliyini də aşkarlayır.

Burada ən kritik məqam barmaq izinin təkcə fiziki nümunə deyil, həm də canlılıq əlaməti kimi qəbul edilməsidir. Beləliklə, telefonumuz bizi "canlı" olaraq aşkar etməlidir.

Öləndə barmaq izlərimiz işləyəcəkmi?

Təəssüf ki (və ya bəlkə də xoşbəxtlikdən) öləndə bədənimizdə bəzi bioloji dəyişikliklər baş verir. Barmaqlarımızın ucunda olan dərinin quruluşu və nəm tarazlığı zamanla pozulur və canlılığın itirilməsi ilə elektrik aktivliyi də dayanır. Bu o deməkdir ki, biometrik təhlükəsizlik sistemləri bədənimizin artıq “canlı” olmadığını başa düşür. Bir neçə saatdan sonra dərimiz pisləşməyə başlayır və barmaq izi texnologiyası artıq bizi tanıya bilmir.

Bir çox barmaq izi skaneri bu elektrik fəaliyyətini barmaqların ucunda yoxlayır, təkcə nümunələri deyil, həm də barmağın canlı olub-olmadığını aşkar edir. Öləndə bu elektrik aktivliyi yox olur və telefonumuz bu səbəbdən barmaq izimizi tanıya bilmir.

Barmaq izlərinin məhkəmə tibbində istifadəsi

Təbii ki, ölümdən sonra da barmaq izləri mühüm rol oynayır. Məhkəmə təbabətində hələ də identifikasiyanın ən etibarlı üsullarından biridir. Bioloji strukturlar dərhal pozulmadığı üçün ölümdən dərhal sonra barmaq izlərini götürmək mümkündür. Ancaq burada önəmli olan telefonların biometrik skanerlərinin fərqli məntiqlə işləməsidir.

Barmaq izləri məhkəmə ekspertləri üçün vacib autentifikasiya vasitəsi olaraq qalmasına baxmayaraq, telefonlarımız bunu qəbul etməyə bilər. 

Telefon təhlükəsizliyi üçün alternativlər

İnkişaf edən texnologiya ilə sifətin tanınması kimi biometrik təhlükəsizlik üsulları da populyarlaşıb. Bu sistemlərdən bəziləri, xüsusən də üz tanıma sistemləri ölü bir insanın üzü ilə açıla bilər.

Bununla belə, bir çox qabaqcıl sistem canlılığın aşkarlanması adlı funksiyadan istifadə edərək bir insanın sağ olub-olmadığını müəyyən edə bilər.

Nəticədə texnologiya dünyası da bioloji reallıqlarla iç-içədir. Buna görə də biz ölsək də məxfilik və təhlükəsizlik vacib olaraq qalır. Beləliklə, arxayın olun! Siz öldükdən sonra heç kim barmaq izinizlə telefonunuza daxil ola bilməyəcək.