Türkmənistan və Rusiya Qəhrəmanı, “Roskosmos” kosmonavtlar korpusunun komandiri, orbitdə qalma üzrə dünya rekordu vuran kosmonavt Oleq Kononenko beşinci kosmik ekspedisiyasını başa vuraraq sentyabrın 23-də Yerə qayıtmağa hazırlaşır.

TED.az xarici mətbuata istinadla xəbər verir ki, əlamətdar hadisə 375 gün davam edən missiyanın başa çatması ilə nəticələnir və bu, Beynəlxalq Kosmik Stansiya (BKS) proqramında ən uzunmüddətli uçuşdur.

Türkmənabaddan olan və Rusiyanın ən təcrübəli kosmonavtı Oleq Kononenko bu il fevralın 4-də görünməmiş bir nailiyyət əldə edərək, tarixdə Yer orbitində cəmi 1000 gün keçirən ilk insan olub. Kononenko özü qeyd edir ki, bu nailiyyət kosmik təbabətin inkişafına müəyyən töhfə verəcək və insan potensialı haqqında anlayışı genişləndirəcək. Kosmonavt, həmçinin əmindir ki, bu mərhələ ona perspektivli pilotlu kosmik stansiyaların sistemlərinin fəaliyyətində konkret problemlərin həlli üçün lazım olan dəyərli təcrübə qazanmağa imkan verəcək.

Bu rekord onun 2023-cü il sentyabrın 15-də “Soyuz MS-24” kosmik gəmisində ISS-70/71 ekspedisiyasının komandiri kimi BKS-ə getdiyi zaman başlayan hazırkı missiyası zamanı qeydə alınıb.

Bu ilin mart ayında kosmonavt dünyada ilk dəfə olaraq 4D bioprintinqdən istifadə edərək boruvari orqanların analoqlarını istehsal etmək məqsədilə BKS-in göyərtəsində toxuma mühəndisliyi strukturunu düz şəkildən boru formasına dəyişdirmək üçün “Maqnit biofabrikasiyası” təcrübəsi keçirib. Təcrübə “Organ.Aut” xüsusi maqnit bioprinterindən, eləcə də səthində kiçik hüceyrə təbəqəsi olan metal-polimer lövhələrdən istifadə etməklə həyata keçirilib. Təcrübə zamanı bu lövhələr maqnit sahəsinin və temperaturun təsiri altında boruvari strukturlar əmələ gətirirdi.

Bəşəriyyəti kosmik laboratoriyada süni toxumaların yaradılmasına daha bir addım yaxınlaşdıracaq araşdırmanın nəticələri Yer kürəsində alimlər tərəfindən təhlil ediləcək.