Təkərli və ya paletli şassi üzərində başqa bir maşının çəkmə gücünə ehtiyac duymadan manevr qabiliyyətli toplar olan özüyeriyən artilleriya qurğuları Quru Qoşunlarının müasir texnikası arasında mühüm yer tutur.

TED.az-ın məlumatına görə, hazırda özüyeriyən artilleriya sistemləri xarici görünüş cəhətdən tanka bənzəsə də, daha incə zirehə sahib olduğuna görə yaxın döyüşlərdə istifadə edilmir. Bu zireh texnikanın ekipajını yalnız yüngül atıcı silahların təsirindən və ya qəlpələrdən qoruya bilir. Bu maşınların əksəriyyətində piyada atəşinə qarşılıq vermək məqsədilə pulemyotdan istifadə edilir. Bu silahların ən böyük üstünlüyü onları çəkən başqa bir maşına ehtiyac duymadan sürətli bir şəkildə döyüş yerinə gedə bilməsidir. Lakin topun atəş aça bilməsi üçün maşının dayanması və atəşə hazır vəziyyətə gətirilməsi lazımdır.

Ordumuzun silahlanmasında Türkiyə, İsrail, Rusiya, Çexiya, Belarus və keçmiş SSRİ-yə aid özüyeriyən artilleriya qurğuları üstünlük təşkil edir.

“155 Fırtına” Cənubi Koreyanın K-9 Thunder əsasında Türkiyədə istehsal olunmuş özüyeriyən artilleriya qurğusudur. Ağırlığı 47 ton, sürəti 66km/saatdır.

Cənubi Koreya istehsalı 155/52 mm kalibr top, avtomatik mərmi doldurucu mexanizm və Almaniya istehsalı MTU dizel mühərrik kimi bir çox xüsusiyyətlərinin K-9 ilə oxşar olmasına baxmayaraq, T-155-in qülləsi, şassinin bəzi hissələri, naviqasiya sistemi və atəşi idarəetmə sistemi Türkiyədə istehsal olunur. Aselsan tərəfindən istehsal olunan daxili naviqasiya sistemi koordinatları 17.5 metr xəta ilə müəyyən etməyə imkan verir. Fırtına 30 saniyə ərzində atəşə hazır vəziyyətə gətirilir.

T-155 “Fırtına” haubitsası “Bir top-Bir batareya” konsepsiyasına və “vur-qaç” (shoot and scoot) prinsipinə əsaslanaraq hazırlanıb. Atəş tapşırığının tamamlanmasından 30 saniyə sonra “Fırtına” öz mövqeyini tərk edə bilir. Haubitsa sahib olduğu daxildən idarəedilən avtomatik lülə kilidləmə sistemi vasitəsilə qısa müddətdə mövqeyini dəyişdirərək düşmənin cavab atəşinə məruz qalma riskini minimum səviyyəyə endirə bilir.

“2S19 Msta”  Rusiya istehsalı olan 152 mm-lik özüyeriyən artilleriya qurğusudur. 2S3 Akatsiya özüyeriyən artilleriya qurğusunun davamçısı olaraq, onu əvəz etmək məqsədilə 1989-cu ildə keçmiş Sovet ordusunda xidmətə qəbul olunub. Texnika T-80 tankının şassisi üzərində yerləşsə də, mühərriki T-72 tankına aiddir. Ağırlığı 42 ton, şosse sürəti 60 km/saatdır.

Belarus istehsalı olan “2S7 Pion” ilk dəfə 1975-ci ildə keçmiş Sovet ordusu üçün yaradılıb. T-80 tankının şassisi üzərində qurulan 203 mm-lik 2A44 topudur. Heyəti 7 nəfərdən ibarətdir. Nüvə sursatı daşıya bilir. Adi mərmilər ilə maksimal atəş məsafəsi 37.5 km təşkil edir. Silahın maksimal atəş məsafəsi 47.5 km, minimal atəş məsafəsi isə 8.4 km təşkil edir. Silahın maksimal atəş məsafəsini 55.5 km-ə qədər artırmaq olar. Qülləsinin qalxma bucağı 0....60° olan bu özüyeriyən artilleriyanın yanacaq tutumu 1280 litrdir.

Tatra T815 VVN 6x6 şassi əsasında İsrailin 155 mm özüyeriyən artilleriya qurğusu olan “ATMOS 2000”, işçi qüvvəsini, topçu batareyalarını, bunkerləri məhv etmək, habelə minalanmış ərazilərdə və sahə maneələrini keçidlərlə təmin etmək üçün hazırlanıb.

Günel QURBANOVA